Günün Filmi: First Reformed

Bugünün filmi bir bağımsız... Adını 70'li ve 80'li yıllarda yazdığı senaryolarla duyuran ve bir noktada kendi de yönetmenliğe başlayan Paul Schrader'in 2018 tarihli filmi "First Reformed" birçok yıl sonu değerlendirmesinde üst sıralarla yer aldı. Bu film neden bizde vizyona girmedi, ya da girecek mi bilemiyorum ama bulduğunuz yerde izlemenizi hararetle tavsiye ederim.

Filmde Ethan Hawke'a Amanda Seyfried (üstte), Cedric Antonio Kyles ve Michael Gaston eşlik ediyor

"Taxi Driver", "Raging Bull" ve "The Last Temptation of Christ" gibi Scorsese filmlerinin senaryosunu yazan Paul Schrader şüohesiz 70'li yıllarda Hollywood'da başlayan yönetmenler çağının önemli figürlerinden biriydi. Kendi de yönetmenliğe başladıktan sonra inişli çıkışlı bir grafik çizen Schrader'in şimdilik son filmi olarak karşımıza çıkan ve önemli ödüllere aday gösterilen (Venedik Film Festivali'nde ana yarışmaya alınan film Independent Spirit ödüllerinde 4 dalda, Satellite ödüllerinde ise 3 dalda ödüle aday, muhtemelen Oscarlar için de asdı geçecek) "First Reformed", bağımsız sinemanın bir başka önemli ödülü olan Gotham'da En İyi Senaryo ve En İyi Erkek Oyuncu dallarında ödüle uzandı bile.

Robert Bresson'un ""Bir Taşra Papazının Güncesi" adlı filmine gönderme yapan "First Reformed" bir yıl boyunca bir günlük tutma kararı alan Rahip Toller'in hikâyesini anlatıyor. Schrader'i bilenler bilir, Bresson, Dreyer ve Ozu hakkında bir de kitap yazmışlığı vardır ve burada da hem Bresson'dan hem de Dreyer'den (özellikle "Ordet") izler var. Öte yandan "Taxi Driver"dan bu yana benzer erkek karakterlerin çelişkilerini, deliliklerini taşıyor beyazperdeye Schrader ve yine benzer bir tema olduğunu görebiliyoruz. İnancını kaybetmeye başlayan bir din adamının gitgide derinleşen psikolojik bunalımını ele alan "First Reformed" muhtemelen Schrader'in bugüne dek çektiği en sağlam filmlerden biri, belki de birincisi. Artık rejisör olarak da ustalık çağını süren Schrader bir yandan yalın bir anlatımla karakterlerini takip ederken, bir yandan da son derece tutarlı bir gerilimi de filmin sonuna kadar eksik etmiyor. Üstelik işin içine çevre meselesini ve terör tehdidini de katarak...

Filmin başrolündeki Ethan Hawke'a dair de bir iki kelam edelim. Kariyeri boyunca hiç belli bir seviyenin altına düşmeyen ve Hollywood'da inatla bağımsız sinemanın alanında kalmaya gayret gösteren Hawke farklı seçimler yapsa belki büyük bir yıldız olur, "Avengers" benzeri bir franchise'da sağlam bir süper kahraman rolü kapabilirdi ama o böylesi bir kolaycılığa tenezzül etmedi ve bir yandan kendi kafasına yatan filmlerde oynamaya devam ederken bir yandan da yazarlığa başladı ve romanlar yazdı. Hiç Oscar'ı da olmadı elbette, 4 kez aday gösterildiği halde (2'si oyunculuk, 2'si senaryo dalında). Ama bu sefer güçlü bir aday olduğunu söyleyebilirim. "First Reformed" senaryosu ve Schrader'in imkan tanıyan rejisiyle Hawke'u alabildiğine parlatıyor ve onu güçlü bir aday yapıyor. Öte yandan filmin Altın Küre ödüllerinde tamamen görmezden gelinmesi de bir soru işareti elbette. Bunda Schrader'in bir süre önce Kevin Spacey ile çalışmayı çok istediğine dair açıklaması ve sanatta suç diye bir şey olmaz şeklindeki sözleri de etkili olmuş olabilir, ne dersiniz?

Filmin Notu: 9/10