19. Adana Altın Koza Film Festivali'nde izleme şansı bulduğum filmlerden biri de Ana Dilim Nerede adlı yapım oldu. Açıkçası bu filme de bir ödül çıkmasını çok isterdim ama olmadı, jüri tıpkı Araf / Gözetleme Kulesi ikilisinde olduğu gibi burada Babamın Sesi / Ana Dilim Nerede ikilisinde de bir tercih hakkı kullandı sanki ve birine çok önemli 2 ödül verirken diğerini görmezden geldi. Oysa Baba mın Sesi'ndeki Base anne ile Ana Dilim Nerede'deki Mustafa babaya bir özel ödül verilebilirdi bence. Her ikisi de çok iyi oynuyorlardı zira.
Geçelim ödülleri, gelelim filme. Öncelikle filmin adından başlamak gerek herhalde. Yazım kuralları gereği "anadili" kelimesi birleşik yazıldığı halde filmin afişinde ( ve internet sitesinden tanıtımlarına kadar diğer her yerde ) iki ayrı kelime şeklinde yazılmış. İlk bakışta bu bir hata elbette ama öte yandan küçük bir vurgu farkıyla ( burada hayali bir virgüle ihtiyaç var ) bunu anneye yönelmiş bir soru olarak da algılayabiliyoruz. Yani hata gibi görünen şey aslında filme ikinci bir anlam kazandıran güzel bir kelime oyununa dönüşüyor.
Veli Kahraman'ın yazıp yönettiği filmin özellikle festivalde çok yakın aralıklarla izlendiği için Babamın Sesi ile karşılaştırılması kaçınılmaz oldu elbette. Bir kere her ikisi de kaybolmaya yüz tutmuş bir dilin peşindeki iki karakteri öne çıkarıyor. Birinde bu dil meselesi daha fazla öne çıkıyor belki ama her iki filmde de bazı deyiş ya da sözcüklerin ne anlama geldiğini anlatan ( ya da hatırlamaya çalışan ) karakterler var. İki film arasındaki bir diğer paralellik ise iki filmde de başrolü ( ya da başrolleri ) yönetmenin kendi ailesine oynatması. Babamın Sesi'nde yönetmenlerden biri olan Zeynel Doğan ve annesi Base/Asiye başrolleri paylaşırken, Ana Dilim Nerede'de Veli Kahraman'ın anne ve babası ( olduklarını sanıyorum ) başrolleri üstleniyor. Benzerlikler burada bitiyor bana sorarsanız. Elbette oyunculukların doğallığı ve hikayelerin benzerlikleri gibi bazı başka küçük paralellikler de kurulabilir ama Ana Dilim Nerede anlatımdan üsluba, çevre düzeninden karakter ilişkilerine kadar hemen her açıdan Babamın Sesi'nden ayrılıyor. Yaşlılık çağında ölüme yaklaştığını anlayan ve kendi hafızasının peşine düşen Mustafa baba ve eşinin hikayesinde mizahi unsurlar öne çıktığı gibi bir iki sahne hariç ( teyzenin anlattığı yılan hikayesi gibi örneğin ) duygusallığa hemen hemen hiç başvurmamış Veli kahraman. Üstelik Babamın Sesi gibi soğuk ve uzak bir anlatımı tercih etmediği ve bol bol yakın plan kullandığı halde böyle bu. Bu tezat da ilginç aslında. Babamın Sesi o uzak tavrına rağmen alabildiğine hüzünlü, Ana Dilim Nerede ise tüm o sıcak anlatımına rağmen neredeyse mizahi bir film. 61 dakikalık süresiyle Altın Koza'nın en kısa filmi olan Ana Dilim Nerede neden jüri tarafından görmezden gelindi derseniz, aklıma yukarıda sözünü ettiğim mukayeseden daha güçlü bir sebep gelmiyor açıkçası. Demek ki jüri Babamın Sesi'nin daha geniş açılı bakışını, Ana Dilim Nerede gibi yakından bakan bir filme tercih etti. Bu da biraz hangi bakışın daha doğru bir açıya sahip olduğuna dair güzel bir ipucu sunuyor sanki. Şunu da söylemeden bitirmeyeyim, bu ve benzeri filmler vizyonda çok az kalıp çok çabuk ortadan kayboluyor maalesef. Ama şimdiden adını kafanızın bir köşesine yazarsanız belki vizyona çıktığında sinemada izleme şansını kaçırmazsınız. İzlenmeye fazlasıyla değer bir film çünkü Ana Dilim Nerede.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder